Eénmalige sondage vrouw

EENMALIGE SONDAGE VROUW

Er zijn verschillende methoden van sonderen (vanuit de verpakking, vanuit het steriele veld, met instrumenten, met of zonder steriele handschoenen enz). De film demonstreert een mogelijkheid door gebruik te maken van steriele handschoenen. De uitgeschreven techniek is gebaseerd op een set met pincet en verloopt hierdoor iets anders. De film toont enkel materiaalvoorbereiding en de uitvoering. Indien er moet gesondeerd worden bij een COVID-19 besmette patiënt, dient men zich voorafgaande in regel te stellen van de beschermende maatregelen (zie Isolatie en hygiëne).

(bron: AP Hogeschool Antwerpen)

Voorbereiding en materiaal

    • Verzamel informatie over de patiënt
    • Controleer de opdracht van de arts 
    • Verzamel de materialen: 
      • steriele katheter:
        • Ch. 12 of 14 (16)
        • lengte 20cm
      • steriele katheterisatieset met inhoud:
        • 1 groot steriel veld, 1 klein steriel veld, 1 pincet, 1x flacon van 20ml steriel water, steriele handschoenen, 5 steriele deppers in een apart vakje (afh. van indeling set)
      • niet-steriele handschoenen
      • steriel glijmiddel:
        • bv. KY-gel®, Instillagel®, Xylocaïne® gel of Silicone-gel spray (met Xylo).
    • Voorbereiding:
      • informeer de patiënt
      • installeer de patiënt in een ontspannen rugligging
      • ontsmet de handen
      • leg de materialen klaar

Procedure

Stap 1: Voorbereiding van het materiaal

    • Ontsmet je handen,
    • Gebruik een verbandwagen, bedtafel of urologische kar om het materiaal op te leggen,
    • Open de katheterisatieset en neem met het pincet het grote steriele veld. Leg dit open op het werkblad,
    • Laat de katheter uit de buitenverpakking in het steriele veld vallen,
    • Laat de gel uit de verpakking in het steriele veld vallen,
    • Neem met het pincet de steriele handschoenen uit de verpakking en leg die opzij in het steriele veld,
    • Neem met het pincet de flacon met water uit de set en open ze,
    • Maak met de andere 10 ml water de deppers in de steriele set goed nat,
    • Leg het kleine steriele veld op de bovenbenen van de patiënt, lager dan de vagina.

Stap 2: Reinigen van de vrouw

    • Algemeen de schaamstreek met of zonder de liezen, depper weg,
    • Ontsmetten met 1 depper van de verst verwijderde grote schaamlip, van pubis naar vagina toe, depper weg,
    • Ontsmetten met 1 depper van de dichtstbijzijnde grote schaamlip, van pubis naar vagina toe, depper weg,
    • Spreiden van de grote schaamlippen (moet bij deze methode niet permanent behouden blijven),
    • Ontsmetten met 1 depper van de verst verwijderde kleine schaamlip, depper weg,
    • Ontsmetten met 1 depper van de dichtstbijzijnde kleine schaamlip, depper weg,
    • Ontsmetten met 1 depper van de weefselbrug tussen clitoris en vagina, depper weg.
Evidentie & wetenschappelijke evolutie 
Het ontsmetten van de genitaliën en de urethra-opening wordt niet meer toegepast. Studies tonen aan dat grondig reinigen een voldoende voorbereiding biedt om op een steriele manier te kunnen katheteriseren.

Stap 3: Katheteriseren

    • Zo geen instillatie plaatsvond, de katheter met de sonderende hand vastnemen tussen pink/ringvinger en duim/wijsvinger (katheterpunt) en door de gel halen,
    • Met de niet sonderende hand de schaamlippen spreiden en licht optrekken,
    • De katheter horizontaal invoeren ter hoogte van de meatus,
    • De katheter invoeren tot er urine verschijnt,
    • De katheter voorlopig fixeren ter hoogte van de meatus en overnemen ter hoogte van het kathetermidden,
    • Drie seconden urine laten aflopen, daarna urinestaal opvangen in recipiënt.
    • Alle urine laten aflopen in nierbekken,
    • Blaasevacuatie (check) uitvoeren (patiënt ademt uit, verpleegkundige drukt met vlakke hand tussen navel en pubis de blaas leeg,
    • Blaaskatheter afgeklemd uitvoeren en deze ledigen in het nierbekken.

Stap 4: Afronden techniek

    • Doe je handschoenen uit,
    • Droog de vagina (indien nodig),
    • Installeer de patiënt,
    • Verwijder de gebruikte materialen,
    • Was en ontsmet je handen,
    • Noteer je observaties en handelingen in het verpleegdossier.

Nazorg

Onmiddellijke nazorg

    • Ontsmet de handen voor en na contact met de katheter.
    • Doe handschoenen aan bij manipulatie van katheter of van de urineopvangzak.
    • Routine hygiëne (intiem toilet) is voldoende.
Evidentie & wetenschappelijke evolutie
Ontsmetten, gebruik van speciale zepen, gebruik van zalven rond de katheter hebben geen bewezen meerwaarde.